(آزمانک)
تیرماھیں شپ ءِ کِساس یازدہ ءُ نیم اَت کہ من ءَ اجبیں شُبینگے ءَ امبازاں زُرت ءُ جیڑگانی دریگ پچ بوت۔ ھیال ھیال ءَ من ءَ انچو گُمان بوت کہ مئے گِس ءِ روکیں کندیل تھاری ءَ مان پتاتگ ءُ بیوانکی یے تالان اِنت۔ دِل ءِ دْریکگ ودّان ءُ گمے ھنکین کنان اِنت۔ من گوں اے جیڑگاں گُلائیش اِت آں کہ مات ءَ دست سر ءَ مرز اِت ءُ گْوشت: شاری ترا چی اِنت۔۔۔۔۔۔۔۔؟
من پہ اجکّھی پسّو دات امّاں مئے گِس ءِ چراگ تھاری ءَ مانپوشتگ ، گوں اے گپّ ءِ اِش کنگ ءَ مات ءَ پہ بچکندے درّائینت ، شاری تو بے بلاہ گنوک نہ ئے۔۔۔۔۔۔۔۔؟؟
من ھیران بوت آں مات من ءَ پرچا گنوک گْوشگ ءَ اِنت ، ءُ گْراناز ءَ گوں مات ءِ اے گپّ ءَ منی سر ءَ کند اِت ، بلے من گوں وتی جیڑگ ءُ ھیالاں مانگیشّ اِتگ اِت آں کہ مئے گِس ءِ کندیل تھاری ءَ مان پتاتگ۔
گوں ھمے جیڑگاں من گندلانی سر ءَ تچک بوت آں کہ واب چہ دیدگاں یاگی اَت ءُ من ھیالانی زِندان ءَ زِندانی۔ شپ پہ جیڑگ َ جیڑگ ءَ پِرگْوست ءُ بام ءَ بانُزل ٹاپُرینتاں ، من بُست کُت ءُ مات ءِ ھمراھی ءَ آسروکی (چُلّ ) ءَ شُتاں گوں ۔ مات ءَ آس بال اِت ، کرہ آپ مان کُت ءُ چاہ ءِ گْرادگ ءَ گُلائیش بوت ، بلے منی ھیالانی بندیکّ ءِ سر گار اَت ءُ کندیل کندیل اَت۔
روچ ءَ ٹِکّ دات ءُ تانسریں میتگ جھ سرّ اِت۔ کسانُکیں جِنکّو ءُ بچِکّ چہ زِند ءِ گْرانیں گم ءُ جنجالاں در پہ شادِھے دیم پہ مکتب ءَ جُنزگ ءَ اِت اَنت ، بلے چرے گْونڈلاں ابید انگت لھتیں گونڈل زِند ءِ سکّیاں گْوش ئے سوھو اَت اَنت ، چی ءَ کہ نیزگاری ھما درس ءَ دنت کہ آ ترا چہ زِند ءِ دِگہ ھِچّ مکتب ءَ نہ رس اِیت۔
بلے! من ءَ کندیل ءِ گم کم کم ءَ انچو پیڑاھان اَت کہ منی باتِن ءَ تُرس ءُ بیمّے چو بولان ءِ کوہ ءَ رُستگ اَت ، پمیشکا من وت ھم ھیران اِت آں کہ اے چونیں وئیلے گوں من کپتگ۔ ھمے وسواس ءُ جیڑگ ءِ اندر ءَ ساھت کلاک ءُ دو کلاک گْوستگ اَت کہ ناکو شمبے پہ بے چاڑی اَتک ءُ گِس ءَ پُترت ۔ من ھم پہ ناگُمانی ناکو شمبے گْورامبازاں زُرت ءُ گْوشت: ناکو! ناکو! مئے گس ءِ کندیل تھاری ءَ مانپوشتگ۔ ارساں من ءَ وار نہ دات ءُ ھِڈیسکگانی چیریں درد وت ءَ آشنا کنان اَت کہ ناکو ءَ مات گوں تْرندی ءَ گْوشت: اے کودک کَے ھال داتگ کہ تئی پِت ریاستی رستراں آوار جتگ۔۔۔۔۔؟؟
گوں ناکو ءِ اے گپّ ءَ ھوار مات گنوکیاں گِپت ءُ گْراناز ءِ چیھالاں آزمان جکسینت۔ من! ھو من! من چہ وتی ھوش ءَ بے ھوش بوت آں۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
وھدے من سما کُت ، چاراں مئے میتگ ءِ کمپوڈر بھادین منی کش ءَ نِشتگ ءُ ڈِرپ منی دست ءَ اِنت ، من گوں سما کنگ ءَ ھوار گریوگ ءَ لگ اِت آں کہ منی زِندمان تامور بوت ، منی زِندمان۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔پد ءَ جھل پہ زمین کپت آں ءُ مات ءَ گُبِند کُت۔ منی چم کہ مات ءِ بالاد ءَ کپت اَنت ارسانی شھکور ءَ ھار کُرتگ اَت۔ گْراناز زار زار ءَ گریوگ ءُ وت ءَ گوں زمین ءَ مُشگ ءَ اَت ، ناکو ھم گِلّوتگ اَت ءُ پہ اجکّھی مئے درد چکاریں نِدارگ ءَ چارگ ءَ اَت۔ من ءَ ھاٹیگ ءَ دْروہ اِتگ ءُ دِل چہ جبین ءَ اِیر اتکگ اَت۔ منی چمّانی تہ ءَ پِت ءِ اکس رُستگ اَت ءُ کُنٹگ جَنَگ ءَ اَت ، ھمے کہ من سما کُت ، بھاریں زِندمان تاکریچ ءِ کُوپگان اَت ءُ دیم پہ سُتکگیں دوارے ءَ رھادگ اَت۔ ھما دوار کہ زِی مھرانی جمبر سھاتو ءُ شادِھانی پُلّاں گوں پاتُواں لیب کُتگ ، بچکندگانی آپشار ءَ تِنگار بستگ ءُ زیملے شِنگ اِتگ ، نیادانی گْواڑگ آتاریں پتّر ءَ کَوش ءَ سَوت گْوپتگ ءُ آزمان ءَ چوگان کُرتگ۔
بلے! مرچی اے کُلیں شات ءُ وژدِلی آچڑیں لِوارے ءَ چو آس ءَ مانداشتگ اَنت ءُ زِرد ءِ ھر ارمان گوں سانکلاں بستگ۔ میتگ ءِ ویرانیں اکس چو درآمد ءَ چار اِیت ءُ بیھار دنت ۔ وداری ئیں رھسراناں ارس چنکّان ءُ ابیتکی ءَ وتی گُباریں رنگانی سنج بُتکگ ، ھر دمک ءُ در ویرانی ءِ دام ءَ کپتگ ءُ درد کوپار اِیت۔
ابّا نوں ترا دوزدہ سال توام ءُ انگت تئی کلوھے نئیت ، ابّا! ترا زان ءَ زھیر نہ کنت۔۔۔۔۔۔۔۔؟؟
اے گپّ ءَ بِہ گِند ئے کسے باور مہ کنت ءُ زُوراکیں ھاکم مہ زانت ، بلے من ءُ گْراناز ، نوک بروتیں بالاچ شرّی ءَ زان اِیں کہ گِستائی ءِ تْراتیں آچ چینچو سوچ اِیت۔ گُڑا تو انگت واتر نہ بَہ ئے پرچا۔۔۔۔۔۔۔۔؟؟ ترا مئے مھر دَیَگ ءِ اُومان نہ زُور اَنت۔۔۔۔۔۔؟؟ ترا پہ وتی گُلباگیں ھنکین ءَ زھیر نہ کنت۔۔۔۔۔۔۔۔۔؟ تو زان ءَ مارا پھک شموشتگ۔۔۔۔۔۔۔؟؟؟
ابّا: نہ نہ منی شاری گُل چو نہ اِنت ، من چتور شُمارا شموشان ءُ پہ اِیمن بَہ آں ، بلکیں وھد ءِ زُوراک ءَ جولاں جتگ ءُ دست گوں سانکلاں بستگ اَنت ، من لوٹ آں کہ چرے تھاریں کُوٹی ءَ در بِہ کپان ءُ زُوت وت ءَ پہ شُما سر بِہ کن آں ، بلے ھبر پد ءَ کَیت کہ من زُوراک ءِ زِندان ءَ بندی آں ، اگاں نا چہ شُمے مھر ساچیں پتّر ءَ ابید من دِگہ کُجام مجلِس ءَ پہ شات بَہ آں۔
شاری! چو ھم نہ اِنت کہ من ءَ پہ وتی مِسکیں ھنکین ءَ زھیر نہ کنت ، بلکیں من پہ ھمے ھنکین ءِ گِندگ ءَ روچے ھزار وار مُرادیگاں ، بلے من پہ ماتیں گُلزمین ءِ موکگ ءَ درکپتگ آں کہ ھپتاد ءُ سَے سال ءَ گیش اِنت گُلامی ءِ جِنتِر ءَ دُرشگ بُوَگ ءَ اِنت۔ من مار اِتگ اگاں ماتیں گُلزمین موکگ مہ بیت ، گُڑا من شُمے دیم ءَ زِند ءُ مرگ ءَ پد ھم میاریگ بَہ آں ، چی ءَ کہ شُمے ٹھل ءُ نازانی مانزمان ماتیں گُلزمین اِنت ۔ راج ءِ آجوئیں آکبت ءِ مانزمان پُلیں سرڈگار اِنت۔ مئے راجی پجّار ءُ نِشان زبادیں سرڈگار اِنت ۔ اگاں کسے ءَ ڈیھ ءُ وتن نہ بوت ، پہ آئی ءَ ھِچّ نہ مان اِیت۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔نیکہ منتگ۔
منی شارُل! من کا آں ، الم کا آں! بلے شُمے رھنیں زمین ءَ موکان ءُ کا آں ، اگاں نا بے زمین ءَ واتر نہ بہ آں کہ شُمے ٹھل ءُ ناز بِہ شِنگ اَنت ءُ شُما چہ جِند ءِ ساھگ ءَ درآمد بِہ بَہ ئے۔
شاری: گوں ارسیگیں چم ءُ ھیڈیسکگاں، ودار اِنت ابّا ودار اِنت ، بلے زُوت بیا کہ بالاچ مُدام مات ءَ جُست کنت ابّا کُجا اِنت۔ مات ءَ بیچارگ ءَ پہ رد دَیَگ داشتگ ءُ گْوش اِیت: تئی ابّا دبئی ءَ اِنت ، وھدے کَیت پہ تو کلم ءُ کاپی ، ٹالُکی سِیکلے کار اِیت گوں ۔ بالاچ برے زھر ءُ برے وش بیت ءُ گْوش اِیت: امّاں! باھڑ ءِ پِت دومی رند اِنت چہ دبئی ءَ کَیت ءُ منی پِت انگت نئیت ، پِت ءَ بِہ گْوش من تئی گون ءَ زھراں ، اگاں کائے منی واستا تُپنگے بِیار گوں ، اگاں نا من چو وش نہ بَہ آں۔
مات بیچارگ ارساں پِلِکّ اِیت ءُ بالاچ ءَ تسلّا دنت کہ ابّا کَیت گُڑا الم تئی تُوپکّ ءَ کار اِیت گوں ، بلے ابّا بالاچ چے زانت کہ تو ماں دُژمِن ءِ کھریں زِندان ءَ پہ رھنیں ڈگار ءِ موکگ ءَ بندیگ ئے۔
ابّا: ودار کن شارُل ودار کن! من کا آں پہ شُما دُتُّک ءُ پہ بالاچ ءَ تُپنگے کاراں گوں ، شُما دوبر کسانی ءِ یاتاں تاجگ ءُ بالاچ پہ شُمے نُگرھیں شار ءِ رکّینگ ءَ سنگر ءَ نِند اِیت۔ ودار کن شارُل ودار کن۔
شاری: ودار اِنت ابّا ودار اِنت! ودار۔۔۔۔۔۔، ودار۔۔۔۔۔۔۔، ودار۔۔۔۔۔۔۔۔
